2024 жылдың тамыз айында Қазақстанда «Digital Kazakhstan: жаңа шынайылықтағы білім» атты педагогтар саммиті өтті, онда жасанды интеллекттің (ЖИ) білім беру процесіне интеграциялануы талқыланды.
Бұл іс-шарада сарапшылар мектептерде ЖИ қолдану тәжірибесімен бөлісіп, қазақстандық оқу орындарының осындай технологияларды енгізуге дайындығын қарастырды.
Қазақстанда жасанды интеллектті (ЖИ) білім беру процесіне енгізу қазірдің өзінде айтарлықтай нәтижелер беруде. Жарқын мысалдардың бірі – Quantum TECH School директоры Динара Сағдатованың тәжірибесі, ол ЖИ құралдарын мектеп басқару мен оқыту үшін пайдаланады.

Оқу процесінде Midjourney қолдану
ЖИ пайдаланудың бір тәсілі – Midjourney көмегімен суреттер генерациялау. Мұғалімдер бұл платформаны оқушылардың мәтіндеріне иллюстрациялар жасау үшін қолданады, бұл олардың қызығушылығын арттырып, шығармашылық дағдыларын дамытады. Жұмыс алгоритмі келесідей болады:

1. Оқушылар әңгімелер жазады немесе сипаттамалар жасайды.
2. Нейрожеліге арналған мәтіндік сұраныстар құрастырады.
3. Midjourney сипаттамалар негізінде суреттер жасайды.
4. Алынған иллюстрациялар сыныпта талқыланып, анализден өтеді.

Бұл шығармашылық және сыни ойлаудың дамуына ықпал етеді, сондай-ақ сабақтарды көрнекі әрі қызықты етеді.
Жоғары сынып оқушылары (9–11 сыныптар) Midjourney платформасын практикалық тапсырмалар үшін пайдаланды:

• Тауар дизайны мен логотиптерін әзірлеу.
• Әлеуметтік желілерге арналған визуалды контент жасау.

Мұндай тапсырмалар оқушыларға графикалық дизайн, маркетинг және жобалық ойлау негіздерін меңгеруге көмектеседі, бұл болашақ мамандықтар үшін өзекті болып табылады.

Мұғалімдер сабақтарға арналған презентацияларды ЖИ көмегімен жасайды
Презентация жасау оқу процесінің маңызды бөлігіне айналды: слайдтар сабақтарды, баяндамаларды және зерттеулерді толықтырады. Нейрожелілер бұл міндетті барған сайын жақсырақ орындайды – тек мәтін мен тақырыпты енгізу жеткілікті, ал нейрожелі құрылым, стиль және көрнекі элементтерді ұсынады. Бұл уақытты үнемдеп, мазмұнға назар аударуға мүмкіндік береді, ал дизайнды нейрожеліге сеніп тапсыруға болады. Әсіресе, дизайн дағдылары жоқ адамдар үшін пайдалы: нейрожелі үйлесімді композициялар, түстер мен қаріптерді автоматты түрде таңдап, презентацияны тартымды және қабылдауға ыңғайлы етеді.

Осылайша, Gramma.app ЖИ сервисінің көмегімен мұғалімдер автоматты түрде презентациялар жасай алады – тек мәтін немесе тақырып енгізу жеткілікті. Тақырып пен стильді таңдауға болады, ал мазмұнға сәйкес нейрожелі тиісті суреттерді, иконкаларды, графикаларды таңдап, мәтінді слайдтарға орналастырады.
Сервис мүмкіндіктері:

• Тақырып пен стильді таңдау: ЖИ мәтін стильдері мен шаблондарды ұсынады.
• Редакциялау: Түстерді, мәтінді өзгерту, элементтердің орнын ауыстыру.
• Экспорт: PDF, JPEG форматтарында жүктеу немесе сілтеме арқылы жіберу.
• Фоторедактор: Midjourney арқылы тегін суреттерге қол жеткізу.

Шымкент қаласының мектебінде Grammarly қолдану арқылы ағылшын тіліндегі жазба сауаттылықты жақсарту тәжірибесі
Қазақстанда білім беру процесіне жасанды интеллектті енгізудің сәтті мысалдарының бірі – Шымкенттегі мектептердің бірінде Grammarly платформасын пайдалану. Бұл құрал оқушыларға ағылшын тіліндегі жазба тілін жетілдіруге, мәтіндерді талдауға және кең таралған қателерден жібермеуге көмектеседі.
Grammarly сабақтарда қалай қолданылады
Ағылшын тілі мұғалімдері Grammarly платформасын белсенді келесі жұмыстар үшін қолданады:

• Оқушылардың жазба жұмыстарын тексеру – бағдарлама қателерді түзетіп қана қоймай, оларды түсіндіріп, оқушылардың сауаттылығын арттыруға көмектеседі.
• Халықаралық емтихандарға дайындық – жоғары сынып оқушылары IELTS және TOEFL эсселерін тексеру үшін құралды пайдаланып, грамматика, стиль және лексика бойынша жұмыс істейді.
• Интерактивті тапсырмалар әзірлеу – мұғалімдер жаттығулар құрастырып, оқушыларға түзетулерді талдап, өз қателерін түсіндіруге мүмкіндік береді.

Grammarly арқылы жұмыс істеу процесі

1. Оқушылар эссе, іскерлік хат немесе әңгімелер жазады.
2. Мәтінді Grammarly жүйесіне жүктейді, ол қателерді талдап, түзетулер ұсынады.
3. Ұсыныстарды зерттеп, жұмыстарын түзетеді.
4. Нәтижелерді мұғаліммен талқылайды.

Жүзеге асыру нәтижелері

• Жазба жұмыстардағы қателер саны 30%-ға азайды.
• Ағылшын тілін қолданудағы сенімділік артты – оқушылар халықаралық олимпиадалар мен байқауларға белсенді қатыса бастады.
• Уақыт үнемделді – мұғалімдер жұмыстарды 40%-ға жылдамырақ тексеріп, оқушылармен жеке жұмысқа көбірек көңіл бөле алады.

Бұл тәжірибе Grammarly сияқты ЖИ құралдарының ағылшын тілін үйрену процесін интерактивті әрі тиімді ететінін көрсетеді, Шымкент оқушыларының жоғары нәтижелерге жетуіне көмектеседі.

Өскемен (ШҚО) мектебінде физика пәнінің мұғалімдері виртуалды зертханалық жұмыстар үшін PhET AI жүйесін енгізді
Ол қалай жұмыс істейді:

• Оқушылар қымбат жабдықсыз-ақ симуляторда тәжірибелер жүргізеді.
• ЖИ параметрлерді қалай өзгерту керектігін ұсынып, нәтижелерді көрнекі түрде көрсетеді.
• Эксперименттер сақталады, оқушылар оларды қайта талдай алады.

Нәтижелер:

• Физиканың күрделі тақырыптарын түсіну жақсарды.
• Жабдыққа тәуелсіз көбірек тәжірибе жасау мүмкіндігі артты.
• Жаратылыстану ғылымдарына қызығушылық көбейді.

Бұл практикалық кейстер ЖИ мұғалімді алмастырмайтынын, керісінше, оның көмекшісі болып, оқыту процесін интерактивті, жекелендірілген және тиімді ететінін көрсетеді!